Vandaag zijn de schetsontwerpen van vijf architectenbureaus voor het nieuwe Collectiegebouw van Museum Boijmans van Beuningen in het Museumpark gepresenteerd door de gemeente Rotterdam. Een beoordelingscommissie kiest eind november het winnend ontwerp. Eind 2014 neemt de gemeenteraad het definitieve besluit tot realisatie van het gebouw.
Het Collectiegebouw wordt de depotfunctie van het museum gecombineerd met het beheer van verzamelingen van particulieren. Van 30 oktober tot 2 maart is in het museum Boijmans van Beuningen een gratis toegankelijke expositie over de ontwerpen met informatie over de architecten- en ontwerpselectie.
De selectiecommissie met onder andere Rijksbouwmeester Frits van Dongen en landschapsarchitect Lodewijk Baljon heeft 47 inzendingen uit binnen- en buitenland ontvangen. Hieruit vijf architecten geselecteerd.
De schetsontwerpen – sfeerbeelden van de vijf architectenbureaus zijn:
Architectenbureau Koen van Velsen
Een veilige plek voor de rijke collecties, een prettige werkplek voor medewerkers en een prachtige publieke toevoeging aan het Museumpark: daar mikken wij op met ons ontwerp voor het Collectiegebouw van Museum Boijmans Van Beuningen. Het wordt een krachtige, alzijdige no-nonsens kubus die in kleur, vorm en afwerking perfect aansluit op de omgeving. Openheid, eenvoud en samenhang zijn centrale thema’s. Zo smeden we het park en het Collectiegebouw samen.
Door te kiezen voor een compact, goed geplaatst volume nemen we zo min mogelijk ruimte weg van het Museumpark. Het groene en open karakter wordt gerespecteerd en waar mogelijk versterkt. Bomen keren terug en de bestaande zichtlijnen blijven intact, ook dankzij de volledig transparante begane grond. Hierdoor lijkt het C ollectiegebouw te zweven in het groen en houdt Het Nieuwe Instituut een band met het ‘Voorportaal’. Binnen staat flexibiliteit en avontuur voorop. Een ingenieuze ontsluiting zorgt dat alle verschillende functies van het gebouw optimaal en los van elkaar kunnen functioneren. Nergens zitten ze elkaar in de weg.
Het Zwitserse Harry Gugger Studio in combinatie met Barcode Architects
Ons ontwerpvoorstel voor het nieuwe Collectiegebouw Museum Boijmans Van Beuningen reageert ondubbelzinnig op de gelaagdheid van de locatie en kenmerkt zich door een creatieve, eigentijdse transformatie van het Nederlandse archetype ‘(Pak)Huis’. Het verwijst zowel naar OMA & Yves Bruniers karakteristieke appelboomgaardlandschap van het Museumpark als naar de functionele typologie van het Rotterdamse havendepot. Het is een compact volume dat de afstand tot de buren respecteert en als vrijstaand object onderdeel wordt van het parklandschap.
Met de architecturale expressie van het gebouw wordt ongegeneerd de primaire functie als depot van culturele waarde omarmd. Zijn ongecompliceerde en economische vorm zijn een directe referentie naar het klassieke opslaggebouw en in zijn materialisering verwijst het op subtiele wijze naar baksteen gebouwen in de directe omgeving. Het ontwerp presenteert zich door deze eigenschappen als een nieuw ‘Collectiehuis’ voor Museum Boijmans Van Beuningen, voor de stad Rotterdam en voor alle Rotterdammers. Het wordt door zijn typische silhouette een herkenbaar baken dat het Museumpark integraal met haar directe omgeving en de rest van de stad verbindt.
MVRDV
De ontwikkeling van het Collectiegebouw Museum Boijmans Van Beuningen middenin Rotterdam is een mooie kans om de beleving van de stad te intensiveren. Bovendien biedt het het museum een extra kans om zich internationaal te profileren. Maar hoe zal het ontwerp zich openen naar de stad? Hoe kan het gebouw deelnemen aan het culturele leven in de stad?
Het Collectiegebouw kan worden gezien als een pakhuis voor kunst. Door het gebouw te ontwerpen als een rond volume wordt het geveloppervlak geoptimaliseerd. Dwars door de compacte vloeren heen is een route gemaakt, de Zigzag, die de depots aandoet en zichtbaar maakt. De Zigzag leidt uiteindelijk naar het dakterras waar de bomen uit de huidige ‘voortuin’ van het Museumpark staan. Het dakterras fungeert als een opgetild park.
Door het gebouw te bekleden met reflecterend materiaal worden de omgeving en het park weerspiegeld. Het park wordt groter; het gebouw lijkt op te gaan in de omgeving als een eigentijdse fata morgana.
Ter plaatse van de vensters wordt het spiegelend oppervlak als het ware uitgegumd. Hiermee toont het gebouw haar collectie als een cadeau voor de stad.
Neutelings Riedijk Architecten
Neutelings Riedijk Architecten stelt voor om het Collectiegebouw te organiseren als een pakhuis voor kunst; een ‘Kunstveem’ in de skyline van de havenstad.
De slanke toren met een klein grondoppervlak houdt het groene Museumpark zoveel mogelijk open. De toren legt een gebalanceerde ruimtelijke relatie met Het Nieuwe Instituut en het Museum Boijmans Van Beuningen en vormt op die manier een nieuw icoon aan de museumpromenade.
De toren bestaat uit twee gesloten volumes die alle gestapelde depots bevatten. Daartussen ligt een monumentale open ruimte waarop alle depots uitkomen met grote laaddeuren. Door middel van royale glazen liften en grote bewegende platforms vindt het kunsttransport plaats. De circulatie van kunst wordt op die manier in de publiekshal zichtbaar als een bewegend schouwspel in de stad. De voet van de toren is een open depot dat te bezoeken en bezichtigen is door het publiek. Ook de top van de toren is een publieke ruimte met tentoonstellingsruimte, café en panoramaterras.
Dankzij dit concept kunnen de depotruimten compact en efficiënt georganiseerd worden terwijl de monumentale binnenruimte het belang en de omvang van de ‘Collectie Rotterdam’ voor het publiek verbeeldt.
NIO architecten in combinatie met het Chinese MAD architects & Okra landschapsarchitecten
We hebben de opgave om een schatkamer van 14.000 m2 te ontwerpen heel letterlijk opgevat. Dit nieuwe Collectiegebouw is een schatkamer dat zowel van buiten als van binnen iets van geheimzinnigheid uitstraalt. Een ontwerp dat iets te raden overlaat. Iets wat je als bezoeker niet meteen kunt vatten maar moet ontdekken. Het Collectiegebouw nodigt uit tot een dynamisch zoektocht, het is een kunstwerk voor kunstwerken.
Het huidige ‘Voorportaal’ van het Museumpark wordt getransformeerd tot ‘Schatkamer’. De entree van het gebouw op de begane grond doet denken aan de toegang tot een grot. Dit versterkt het schatkamereffect. Farao’s bouwden piramiden als private grafmonumenten vol kostbaarheden en persoonlijke bezittingen. Hier maken we een omgekeerde piramide: vol kostbaarheden maar zeer toegankelijk voor het publiek.
Van binnen lijkt het alsof je de complete collectie kunt zien maar in feite is slechts twintig procent voor het publiek toegankelijk. Essentieel is dat alles van binnenuit ervaren wordt, zonder contact en zicht op de stad. Concentratie is belangrijk. Ieder voorwerp is speciaal en moet zonder afleiding kunnen worden bewonderd.
De vormgeving roept nieuwsgierigheid op naar wat er in het gebouw gebeurt bij het ontwerp van de NIO MAD Okra combinatie. Vraag is wel uit welk materiaal de buitenkant nu precies gaat bestaan ivm kwaliteitsvolle uitstraling op ook langere termijn. In combinatie met de verblijfsruimte buiten heeft dit ontwerp mijn voorkeur.
Ben het geheel eens met Jan D. Er staan genoeg blokkendozen in Rotterdam. Ik hoop dat het ontwerp van MVRDV of anders dat van NIO MAD Okra zal worden uitgevoerd. Zijn met afstand mooier dan de rest.
God bewaar me dat Neutelings Riedijk -nu hun Haagse project doorgaat- beschouwd gaat worden als ‘je van het’ en dat dat hier ook de doorslag gaat geven… Hun ontwerp is in mijn ogen echt heel zwak.
De NIO MAD Okra combinatie heeft mijn voorkeur. Rotterdam heeft al genoeg fantasieloze blokkendozen. Prachtig die ‘verpozingstrap’ . Verder is het gebouw met zijn mooie ronde vormen een geweldig visuele aanwinst voor het museum park en krijgt het hierdoor meer internationale allure.
Het ontwerp van MVRDV heeft mijn tweede vookeur!! Ik hoop dat de adviescommisie inderdaad eens een keer voor ‘rond’ gaat!! 🙂