Vreewijk is een tuindorp in Rotterdam Zuid. De wijk is gebouwd in de periode 1913-1942 op initiatief van bankier K.P. van der Mandele. De beroemde architect H.P. Berlage ontwierp in 1913 het stedenbouwkundige plan. De groene wijk met in totaal 5.700 woningen is vanaf 1916 in traditionele architectuur verder uitgewerkt door architecten Granpré Molière, Verhagen en Kok en De Roos & Overeijnder. Het ‘Eerste Rotterdamsche Tuindorp’ Vreewijk lag vrij in de polder in de traditie van de Engelse Tuinstad. Het tuindorp vormt de kern van de huidige wijk Vreewijk in Rotterdam.
Vreewijk monumenten en beschermd stadsgezicht
Tuindorp Vreewijk kreeg in 2012 de status van Beschermd Stadsgezicht. Hiernaast hebben tientallen woningblokken, 287 adressen in totaal, maar ook gebouwen als het Vreewijkhuis, de school Frankendaal en een deel van buurthuis de Brink vanaf 2014 de status van Rijksmonument. Vreewijk heeft een bijzondere plaats in binnen de geschiedenis van de Nederlandse stedenbouw en volkshuisvesting. De wijk is één van de vroegst gerealiseerde voorbeelden van de uit Engeland afkomstige tuinstad gedachte in dergelijke omvang.
Stedenbouwkundigplan H.P. Berlage
Bankier K.P. van Mandele verwierf een stuk grond van 16 hectare in de Karnemelkspolder op Rotterdam Zuid. Hij vroeg de beroemde bouwmeester Berlage een stedenbouwkundig plan te tekenen. Dit eerste gedeelte ten oosten van de Groene Hilledijk bevatte 500 woningen.
Berlage’s stedenbouwkundig plan voor Vreewijk bestaat uit een assenkruis met een gekromde stratenpatroon. Hierin zijn de oorspronkelijke sloten- en greppelpatroon gehandhaafd. Voor de ene as is een bestaande waterloop gebruikt (Lede). De andere as is de nieuwe hoofdstraat die met twee gelijke knikken tussen de Groene Hilledijk en een geprojecteerde hoofdweg (Groenezoom) is ontworpen. De kruising van de assen is benadrukt met een plein (Brink), waaraan de belangrijkste voorzieningen zijn gesitueerd.
Architect Granpré Molière en Verhagen
De woningbouw werd opgedragen aan de bureaus Granpré Molière, Verhagen en Kok architecten en De Roos en Overeijnder (ten westen respectievelijk ten oosten van de Lede). Zij werkten het plan van Berlage vanaf 1916 verder uit. De grotendeels halfopen lage bouwblokken met arbeiders- en middenstandswoningen zijn in traditionalistische stijl uitgevoerd. Als een van de eerste omvangrijke complexen is standaardisatie van woningtypen toegepast. Bijzonder is ook de planmatig aangelegde groene buitenruimten. Hierin zijn opgenomen delen van de oorspronkelijke landschappelijke structuren zoals dijken, sloten en waterlopen. Vanwege de oorlogssituatie en materiaalschaarste kwam de bouw moeizaam op gang. In 1918 werden eerste woningen in Vreewijk opgeleverd.
Uitbreiding tuindorp Vreewijk
In 1921 werden wegens succes verdere uitbreidingsplannen in oostelijke richting gemaakt door Granpré Molière, Verhagen en Kok, die eerder al uitbreidingsplannen voor heel Rotterdam-Zuid hadden gemaakt. In 1930 waren al 3100 woningen voltooid. Tussen 1917 en 1942 werden er in totaal 5700 woningen gebouwd. Het laatste gedeelte dat gereed kwam was Tuindorp De Vaan langs de Dordtse Straatweg.
kaart is aan het laden - een ogenblik geduld aub...
