Gisteren maakte de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed bekend dat de Van Nellefabriek in Rotterdam is voorgedragen voor de UNESCO Werelderfgoed lijst. Het Rijksmonument werd al twee keer eerder op een voorlopige lijst voor UNESCO Werelderfgoed geplaatst, maar nu is het echt.
Architectonisch monument
De Van Nellefabriek is architectonisch bijzonder en technologisch zeer hoogstaand industrieel monument. Het werd gebouwd in 1923 – 1926 in opdracht van de koffiebrander Van Nelle naar het ontwerp van de Rotterdamse architecten Brinkman en Van der Vlugt.
Publiek toegankelijk
Komende maandag ligt het centimeters dikke nominatiedossier bij de UNESCO – de onderwijs- en cultuurorganisatie van de VN – in Parijs. Dat heeft minister Jet Bussemaker (OCW) toegezegd, die vandaag in de Branderij (de voormalige koffiebranderij van de toenmalige fabriek) het dossier in ontvangst nam. Ze zegde tevens een bedrag van 300.000 euro toe om het rijksmonument voor een breder publiek toegankelijk te maken.
Werelderfgoedlijst
De minister noemde de fabriek, waarvan de bouw begon in 1926, een icoon van het nieuwe bouwen en een van de highlights van Rotterdam. De Werelderfgoedlijst telt wereldwijd 962 onvervangbare en uitzonderlijke monumenten, en volgens de minister heeft Nederland met de Van Nellefabriek ‘goud in handen’ om daar een nieuwe blikvanger aan toe te voegen. De beslissing van UNESCO wordt genomen in 2014.
Foto: Robert Aarts
Ontwerpfabriek
De voormalige koffie-, thee- en tabakfabriek sloot in 1989 de poorten en werd vervolgens herontwikkeld tot de Van Nelle Ontwerpfabriek, een hedendaagse locatie voor bedrijven en kantoren op het gebied van design, creatie en communicatie. Het ruim 65.000 m2 metende complex opgetrokken uit staal, glas en beton is tevens een gewilde evenementenlocatie. Architect Wessel de Jong ontwerper van de herontwikkeling noemt de nominatie “De kroon op het werk.”
Foto: Robert Aarts
De Gemeente Rotterdam en de eigenaar van de Van Nelle Ontwerpfabriek hebben eveneens een bedrag van 300.000 euro beschikbaar gesteld om het industriële complex naar een wereldstatus te brengen. Een plek op de werelderfgoedlijst is vergelijkbaar met een Michelinster en betekent een positieve impuls voor zowel toerisme als de economie.
Maar het betekent ook een zware verantwoordelijkheid, aldus directeur Roger Meertens van de Van Nelle Ontwerpfabriek. “Onze zorgplicht voor dit unieke gebouw wordt alleen maar groter. En soms is het knap ingewikkeld om hedendaagse wensen binnen de strakke normen van een Rijksmonument toe te passen.” Er liggen plannen om het ketelhuis op het terrein in te richten als bezoekerscentrum, alsmede voor een restaurant en een popcentrum. Tevens loopt er een studie op extra ruimten te creëren voor ‘het nieuwe werken’.
Al in de jaren dertig was de Van Nellefabriek vooruitstrevend en duurzaam. Een fabriek waar arbeiders hun werk in daglicht konden verrichten was revolutionair, evenals de douches en sportfaciliteiten op het complex. Anno 2013 ligt het ambitieniveau nog steeds erg hoog. De Van Nelle Ontwerpfabriek beschikt over het A-label voor duurzaam beheer van de Rijksgebouwendienst. Het vergader-, congres en evenementenbureau van de Van Nelle Ontwerpfabriek heeft de Gouden Green Key, het internationale keurmerk (de milieu-Oscar) in de recreatiebranche.
