Architect Herman Bakker (1915-1988) had een grote bijdrage in de wederopbouw in Rotterdam. Tot zijn bekendste bouwwerken behoren een Lijnbaanflat, de Maastorenflat en winkelcentrum Zuidplein.
Herman Bakker
Rotterdam, 28 augustus 1915
Driebergen, 12 oktober 1988
H.D. (Hermanus Dirk) Bakker werd geboren op 28-8-1915 aan de Jonker Fransstraat in Rotterdam. Hij volgde de ambachtsschool waar hij werd opgeleid tot timmerman. Tijdens zijn werk als timmerman/uitvoerder, volgde hij de avond-vaktekenschool en daarna, in de oorlogsjaren, de cursus H.B.O. van de Academie van Bouwkunst in Amsterdam waar hij in 1948 afstudeerde.
Vanaf 1938 was hij in dienst van architect Van Ravesteyn, waar hij meetekende aan de plannen voor de nieuwe Diergaarde in Blijdorp. Na de oorlog volgde hij Van Ravesteyn op als huisarchitect van de diergaarde. Herman Bakker trouwde in 1946 met Betty Groosman, zus van zijn studiegenoot Ernest Groosman (1917-1999), die net als hij als architect bij Van Ravesteyn werkte.
Wederopbouw architect
Rond 1950 startte Bakker een eigen bureau vanuit z’n woonhuis. Als zelfstandig architect in de Wederopbouw van Rotterdam was hij 10 tot 20 jaar jonger dan de gevestigde Rotterdamse architecten zoals de broers Kraaijvanger, Willem van Tijen, Hugh Maaskant en Jo van den Broek. Hij kreeg snel een aantal opdrachten. Zijn eerste grote project was een bijdrage aan het Lijnbaan-complex in 1954-1955 waarvoor hij een monumentaal L-vormige flatcomplex op de hoek Aert van Nesstraat / Jan Evertsenplaats en de hoek Van Ghentstraat / Jan Evertsenplaats ontwierp.
Herman Bakker verhuisde in 1954 met z’n gezin naar een eigen ontworpen vrijstaande villa aan de ’s-Gravenweg 127. Een van de eerste mederwerkers van Bakker was architect Jan Hoogstad (1930-2019), die tussen 1951 en 1958 op zijn bureau werkte. Hij werd daar al snel zijn rechterhand.
Hoogste woontoren Maastorenflat
Herman Bakker werd de vaste architect van ontwikkelaar Wereldhaven en van het Philips Pensioenfonds. Hij ontwierp twee hoogbouw flats, de Maastorenflat (1956) op de kop van de (toen nog niet gedempte) Zalmhaven (bij oplevering de hoogste woongebouw van Nederland) en de Leuveflat (1956) aan de Schiedamsedijk. Ze gaven de binnenstad ineens een echte skyline. In de Leuveflat hield Bakker van 1956 tot 1970 zelf kantoor.
De jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw waren de top in Bakker’s carrière. Zijn bureau, met ontwerpers als Wim Quist (1959-1962), chef-de-bureau Wim de Haas (1959-1977), en Henk van Vliet – ontwikkelde aan de lopende band grote projecten in Rotterdam en soms ook daarbuiten: woningbouw, bejaardenhuizen, hotels en kantoorgebouwen zoals voor Pakhoed aan de Boompjes 55-57 (1969, in 2018 gesloopt t.b.v. nieuwbouw The Terraced Tower).
In 1975 verhuisde Bakker zijn kantoor wegens ruimtegebrek van de Leuveflat naar een zelfontworpen kantoorgebouw aan de Noordsingel 185, dat in 2017 is verbouwd tot woongebouw.
Winkelcentra
Het ‘winkelcentrum’ was in de wederopbouw een nieuw type bouwopgave. Uitgebreidere winkelcomplexen werden focuspunten in de nieuwe stadswijken. Bakker leverde een aantal spraakmakende bijdragen. Dat begon in 1955 met het Twaalfprovinciënhuis op de kruising van de Hoogstraat en de Binnenrotte: een hoogbouw winkelcentrum / markthal met 12 splitlevel etages, bestemd voor individuele winkels én marktkramen. Helaas was dat toen geen succes. Het is in 1993 gesloopt. Wél succesvol waren winkelcentra in Hoogvliet (1960-1962), Utrecht-Overvecht (1969), Groot-IJsselmonde (1966-1970) tegenwoordig Keizerswaard en het overdekte winkelcentrum Zuidplein dat op 5 september 1972 werd geopend.
Meer lezen
Twee artikelen op Puntkomma 15 en Puntkomma 16
Meer architecten in Rotterdam
